O Polskiej Akademii Dzieci

Co to PAD?

Polska Akademia Dzieci (PAD) jest stowarzyszeniem propagującym samokształcenie wśród dzieci. Organizacja umożliwia dzielenie się własnymi zainteresowaniami dzieciom w wieku od 6 do 12 lat (szkoła podstawowa) z pozycji wykładowcy z ich rówieśnikami. Wszystkie działania mają miejsce na Uniwersytecie Warszawskim (w latach akademickich 2011/2013 Wydział Polonistyki, w latach akademickim 2013/2015 Wydział Pedagogiki). 

Charakter i czas trwania zajęć

Zajęcia mają charakter konferencji naukowej o różnorodnej tematyce. Przewidywanych jest osiem spotkań w trakcie jednego roku akademickiego (od października do maja). Każdorazowe spotkanie trwa tyle, co jeden wykład akademicki, czyli półtorej godziny: czynności organizacyjne (10 min), wykłady (60 min.), panel dyskusyjny (20 min.). W trakcie spotkania „mali studenci” stają przed szansą wysłuchania prelekcji swoich rówieśników, a także dorosłego (zawodowego) wykładowcy. Podczas panelu dyskusyjnego słuchacze mogą natomiast zadać pytania dotyczące problemów poruszanych przez prelegentów.

Wymagania wstępne

Od „małych studentów” wymagana jest chęć poznania, umiejętność słuchania, wola czynnego uczestnictwa w wykładzie i panelu dyskusyjnym. Wymagane jest przygotowanie przez chętne dziecko interesującego je zagadnienia i prezentacja go w czasie 10-15 minut. Od „dorosłego wykładowcy” wymagane jest przedstawienie w czasie 15 minut dowolnego tematu naukowego w sposób przystępny i pobudzający w dzieciach chęć samodzielnego badania problemu. PAD na UW ze swojej strony zapewnia: salę, rzutnik, dostęp do internetu, laptopa, mikrofony, indeksy dla dzieci, dyplomy oraz drobne upominki.

Grupa docelowa

Grupę docelową stanowią dzieci uczęszczające do szkoły podstawowej. Znajdują się one na etapie rozwoju, który sprzyja chęci poznawania świata dorosłych, rozwijania własnych zainteresowań, dzielenia się wiedzą z innymi. Dziecko w wieku 6-9 lat zaczyna zawierać przyjaźnie, jest otwarte, samodzielne i zainteresowane tym, co znajduje się w jego otoczeniu. Wdraża się do samodzielnego poszukiwania informacji. Dziecko w wieku 10-12 lat próbuje "być dorosłym" – jest zafascynowane światem dorosłych i szuka sposobności, by w nim przebywać, chce czuć się pożyteczne, pragnie zajmować się ważnymi rzeczami, myśli oraz zastanawia się nad różnymi punktami widzenia, zaczyna stawiać sobie zadania i cele. 

Liczba uczestników

Sala przeznaczona na spotkania zawsze jest salą największą na danym wydziale. Aby zajęcia się odbyły wymagana jest co najmniej jedna klasa lub grupa świetlicowa oraz od 2 do 6 prelegentów (zarówno młodych, jak i dorosłego). Zakłada się, że w przypadku młodych wykładowców jedną prelekcję może poprowadzić od 1 do 4 osób.

Projektowana kontrola wyników

PAD na UW nie przewiduje kontroli wyników edukacji w tradycyjny sposób, przez który rozumie się: kartkówki, testy, ćwiczenia przedmiotowe, itp. (chyba, że „mali wykładowcy” sami wyjdą z taką inicjatywą urządzając np. konkurs). Ewaluacja obserwowana przez pedagogów PAD, dokonuje się każdorazowo na zajęciach i jest widoczna w trakcie panelu dyskusyjnego. Wówczas zarówno wykładowcy, jak i koordynatorzy otrzymują informację zwrotną, która dotyczy tego: czy i w jakim stopniu prelekcja została zrozumiana.

Kontrola frekwencji jest sprawdzana za pomocą indeksów, do których dzieci otrzymują wpisy. Obecność nie jest jednak od nich wymagana – tak, jak od studentów. PAD stara się tworzyć w uczniach motywację opartą na tym, że „chodzę, bo chcę” – obecność dzieci wynikająca z własnej, nieprzymuszonej (niczym innym, jak chęcią samokształcenia) woli.

Przewidywane wyniki spotkań dzieci na PAD na UW

Z pojedynczych zajęć: poszerzanie wiedzy merytorycznej dzieci o zagadnienia poruszane na danym wykładzie (obejmują one wszystkie dziedziny wiedzy i znacząco wykraczają poza podstawę programową); przełamanie lęków związanych z dzieleniem się wiedzą własną na forum; świadome i zaplanowane działania w kwestii przygotowania prelekcji oraz panowania nad jej przebiegiem.

Z rocznego cyklu wykładów:  przystosowanie dzieci do skupiania swojej uwagi na wykładach oraz nauka umiejętności selektywnego, dociekliwego i świadomego korzystania z podawanych im informacji; kształtowanie umiejętności prowadzenia kulturalnego dyskursu (zadawanie pytań i odpowiadanie na nie w konstruktywny sposób); nauka formułowania pytań mądrych i przemyślanych (a nie będących pytaniem dla zadania pytania); pozyskanie wiedzy, której dzieci nie mogłyby zdobyć nigdzie indziej w tak atrakcyjny sposób.

Cele dydaktyczne

Zadaniem PAD jest stwarzanie takiego systemu dydaktycznego, który ukierunkowany jest na cele życiowe młodych ludzi. Kluczowym jest uświadomienie dzieciom za pośrednictwem spotkań, jak ważna jest nauka i jaką wspaniałą może być przygodą, jeśli wykonujemy to, co lubimy. Pasje są tutaj motorem napędzającym całość działań.  Uczniowie postawieni są przed sytuacją, w której zaczynają dostrzegać, że przy połączeniu takich elementów, jak pasja, zapał i cel mogą osiągnąć wszystko.

      Pasja = hobby, które uczniowie już mają.

      Zapał = chęć przygotowania, omówienia oraz zaprezentowania przed dużą liczbą osób interesujących ich zagadnień.

      Cel = to, co oferuje PAD, czyli propagowanie chęci kształcenia się i dążenia do nauki bycia „studentem” danej dziedziny. To uświadomienie sobie przez dziecko celowości zgłębiania własnych zainteresowań.

Celem dydaktycznym jest również przyswojenie przez dzieci treści prezentowanych na wykładach oraz ich krytyczna analiza, która się przejawia w postaci zadawanych przez dzieci pytań. Słuchacze mają możliwość zetknięcia się z wiedzą zarówno doświadczalną, jak i abstrakcyjną i trudną.

Cele ogólne

   Zaszczepianie chęci samokształcenia i odnajdywania celowości poznawczej własnych zainteresowań.

   Przełamywanie lęku przed zadawaniem pytań. Nauka zadawania mądrych pytań.

   Wdrażanie dzieci do interesowania się nauką na uczelniach wyższych.

   Umożliwianie obcowania dzieci z wybitnymi naukowcami.

   Zaznajamianie dzieci z różnymi wydziałami Uniwersytetu Warszawskiego.

   Przybliżanie uczniom zasad funkcjonowania zajęć uniwersyteckich.

   Stwarzanie wybitnym dzieciom możliwości kształcenia ponadprogramowego.

   Poszerzanie pola podstawy programowej o treści dodatkowe.

   Uczenie otwartości na zainteresowania innych (dużych i małych wykładowców).

   Stworzenie szansy do zainteresowania innych swoim hobby.

   Praktyka naukowa/studencka.

   Przybliżanie wybranych/realizowanych podczas poszczególnych zajęć, treści naukowych.

   Stwarzanie atrakcyjnej formy spędzania wolnego czasu.

Metody

W trakcie jednorazowych zajęć występują takie metody, jak:

   PODAJĄCA: elementy wykładu – od dwóch do sześciu wykładów, z których każdy trwa od 10 do 15 minut.

   PROBLEMOWA: panel dyskusyjny ze wszystkimi wykładowcami (około 20 minut).

   EKSPONUJĄCA: prezentacje power point, filmy, całokształt różnorodnych elementów dydaktycznych przyniesionych przez wykładowców.

   PRAKTYCZNE: manipulowanie różnymi przedmiotami przyniesionymi przez wykładowców, zetknięcie się z rzeczywistością uniwersytecką.

   „PEER EDUCATION”: edukacja rówieśnicza w postaci wykładów, pytań problemowych.

Przebieg zajęć

Zajęcia odbywają każdorazowo wedle podobnego schematu:

0.      Czas zero – to moment tuż przed zajęciami, przeznaczony na przygotowanie:

a)   sali: podłączenie mikrofonów oraz nagłośnienia, uruchomienie rzutnika, wysunięcie białej tablicy, itp.;

b)   prelegentów w pustej sali -  mogą wówczas oswoić się z przestrzenią katedralną;

c)    dyplomów, upominków; nagród motywacyjnych za zadanie pytania.

1.      Wprowadzenie – przywitanie się z uczestnikami (już obecnymi na sali).

2.      Czynności inne: przekazanie informacji dotyczącej kolejnego spotkania/-ań; zbieranie od dzieci indeksów.

3.      Część wykładowa: wykłady młodych naukowców; wykład dorosłego wykładowcy.

4.      Panel dyskusyjny z udziałem słuchaczy i wykładowców.

5.      Podziękowanie za przygotowane wykłady, pytania. Rozdanie dyplomów, upominków.

6.      Czynności inne:

a)      Jeśli jest to pierwszy wykład w roku akademickim: uroczyste odczytanie słów ślubowania oraz rozdanie indeksów [Załącznik nr 1].

b)      Przy małej liczbie wykładowców, jest to czas, kiedy dzieci podchodzą z indeksami do dorosłego wykładowcy po wpisy.

7.      Pożegnanie z dziećmi i podziękowanie za udział w zajęciach.

8.      Poza salą – czas na pytania dodatkowe dzieci oraz nauczycielek.

Cele szczegółowe

To cele realizowane każdorazowo podczas kolejnych zajęć (zostaną omówione szerzej w części prezentującej przykładowy scenariusz zajęć).

Scenariusz przykładowych zajęć

Grupa wiekowa: 6 – 12 lat.

Czas realizacji: 90 minut. Data: wtorek, 25 września 2012.

Temat: Terrarium, Jeże i Palindromy... .

Cele ogólne: Rozbudzenie zainteresowania terrarystyką (Jakub Nantal), jeżami (Iga Bocian) oraz palindromami (prof. Tadeusz Morawski). Realizacja założeń PAD na UW opisanych w celach ogólnych projektu edukacyjnego.

Cele szczegółowe:

Uczeń (wykładowca): prezentuje swoje zainteresowania, słucha pozostałych wykładów, odpowiada na zadawane mu pytania, pyta innych prelegentów o nurtujące go zagadnienia, bierze czynny udział w dyskusji.  Zadaje pytania dotyczące: terrarystyki, jeży, palindromów.

Uczeń (słuchacz): słucha wykładów, ogląda eksponaty i prezentację, bierze czynny udział w dyskusji.  Zadaje pytania dotyczące: terrarystyki, jeży, palindromów.

Uczeń (zarówno słuchacz, jak i wykładowca): poznaje różne typy robaków; środowisko, w którym żyją, błędy w myśleniu potocznym o niektórych gatunkach robaków; dotyka skóry tarantuli; obserwuje przyniesione robaki i środowisko, w jakim żyją; czyta prezentację power point; obserwuje ilustracje, fotografie; poznaje różne gatunki jeży, ich środowisko życia, pochodzenie; poznaje wiedzę teoretyczną i praktyczną, dotyczącą palindromów; rozwiązuje zagadki z palindromów; buduje własne palindromy; dba o czystość w miejscu przebywania.

Metody nauczania: PODAJĄCA (elementy wykładu), PROBLEMOWA (dyskusja dydaktyczna), EKSPONUJĄCA (prezentacje power point, zdjęcia, terrarium, owady), PRAKTYCZNA (zetknięcie się z rzeczywistością uniwersytecką, rozwiązywanie zadań dotyczące palindromów), PEER EDUCATION (edukacja rówieśnicza w postaci wykładów i stawiania pytań problemowych).

Środki dydaktyczne: prezentacje power point, terraria, skóra tarantuli.

Formy nauczania: praca grupowa i indywidualna.

Przebieg zajęć: 

0.      Czynności organizacyjne. Wprowadzenie – przywitanie się z uczestnikami (już  obecnymi na sali).

1.      Wykład inauguracyjny młodego wykładowcy: Iga Bocian „Jeże”. 

2.      Podziękowanie.

3.      Wykład drugiego młodego naukowca: Jakub Nantal „Terrarystyka”.

4.      Podziękowanie. 

5.      Wykład dorosłego wykładowcy prof. Tadeusza Morawskiego „Palindromy”.

6.      Konferencja z udziałem słuchaczy. 

7.      Podziękowanie za pytania. Rozdanie dyplomów.

      8.      Uroczyste odczytanie słów ślubowania [załącznik nr 1] oraz rozdanie indeksów.

9.      Otrzymywanie wpisów do indeksów od dorosłego wykładowcy. 

10.  Ogłoszenie terminu kolejnego spotkania

11.  Pożegnanie z dziećmi i podziękowanie za spotkanie.

Załącznik nr 1.

Wstępując do społeczności studentów Polskiej Akademii Dzieci w ramach Uniwersytetu Warszawskiego ślubujemy zdobywać wiedzę i postępować w mądrości, by służyć innym ludziom gdziekolwiek będziemy.

Ojczyźnie naszej, naszym wykładowcom i kolegom oraz najbliższym naszym przyrzekamy wierność ideałom nauki i prawość postępowania, odwagę, dociekliwość i pracowitość w dążeniu do prawdy.

Uznając prawa akademickie i obyczaje społeczności studenckiej przystępujemy do wspólnoty budujących godność tej Uczelni i godność stanu akademickiego.